رشته مامایی یکی از پر طرفدارترین رشتههای علوم پزشکی و بهداشت، مخصوصأ در بین بانوان میباشد. بسیاری از مردم هیچ تفاوتی بین متخصص مامایی و متخصص زنان و زایمان قائل نیستند. این در حالی است که بین این دو رشته تفاوتهای بسیاری وجود دارد.
من شیدا کبیرعبادی مشاور تحصیلی، در این مقاله به معرفی کامل رشته مامایی خواهم پرداخت. اگر شما هم جزو 90 درصد از کسانی هستید که با رویای رسیدن به مامایی وارد رشته علوم تجربی شدهاید یا خواهید شد، پیشنهاد میکنم این مقاله رو با من تا انتها دنبال کنید.
در طول این مقاله سعی خواهم کرد در مورد سوالات احتمالی شما عزیزان پیرامون رشته مامایی از جمله: رتبه و درصد قبولی، بازار کار، درآمد، شرایط ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و … مطالب کامل و جامعی ارائه دهم. همچنین برای مطالعه سایر مقالات از سری مقالات معرفی رشتههای دانشگاهی، پیشنهاد میکنم حتمأ به قسمت مقالات معرفی رشتههای دانشگاهی مراجعه کنید.
ماهیت رشته مامایی
مامایی را میتوان دانش مشاهده، آموزش، پیشگیری، تحقیق، تشخیص و در نهایت درمان نام برد. لفظ ماما در گذشته به کسی گفته میشد که به صورت تجربی در کار زایمان بانوان ماهر بود و به آنان در به دنیا آوردن نوزاد خود کمک میکرد.
با پیشرفت علم نوین پزشکی، رشد رشته مامایی گسترش وسیعی داشت. چرا که از دیرباز و از آغاز زندگی زمینی انسانها تولد کودکان و روند ادامه نسل بشریت وجود داشته و دارد. شاید به همین دلیل است که رشته مامایی یکی از مقدسترین شغلهای جهان شناخته میشود.
هدف رشته مامایی
هدف از علم و رشته مامایی، در درجه اول سلامت مادر و نوزاد است. در گذشته علم مامایی تنها قادر به شنیدن صدای قلب جنین و رشد ظاهری او بود. اما با پیشرفت تکنولوژی و ورود آن به حوزه مامایی، امروزه میتوان اطلاعات دقیقتری از حیات و سیر تکامل جنین به دست آورد.
همچنین به لطف تکنولوژی، امروزه تشخیص خطرات احتمالیای که ممکن است زندگی جنین و مادر را تهدید کند، به حداقل رسیده و در صورت لزوم با اقدامات سریع پزشکان این مشکل رفع میشود.
یک پزشک مامایی چه وظایفی دارد؟
فارغ التحصیلان رشته مامایی نقش اساسی در زندگی انسانها به ویژه بانوان ایفا میکنند. برخلاف اذهان عمومی جامعه که مامایی را صرفأ شامل کمک به روند زایمان طبیعی میدانند، حیطه کاری و خدمات مامایی بسیار وسیعتر و گستردهتر بوده و میتوان گفت از ابتدای تولد تا انتهای عمر بشر را شامل میشود.
مامایی شامل ابعاد مختلف بهداشتی در زمینه بهداشت باروری، مشاوره، آموزش و آگاهی در دوران بلوغ، قبل از ازدواج، بعد از ازدواج، دوران قبل از بارداری، بعد از بارداری، مراقبتهای اولیه نوزاد، مراقبت از کودک تا شش سالگی و همچنین دوران یائسگی بانوان را هم شامل میشود. در واقع، این آموزشها ضامن سلامت خانواده و جامعه هستند.
اما اگر بخواهیم وظایف یک ماما را به صورت کامل شرح دهیم، عبارتند از:
- مشاوره و راهنمایی خانواده در مورد بهداشت ازدواج، بهداشت نسل، مسائل دوران بارداری و بعد از زایمان و تنظیم خانواده
- ارائه مشاوره و آموزشهای لازم در زمینه مسائل بارداری به زنان غیرباردار
- گرفتن شرح حال و انجام معاینات فیزیکی کامل
- مشاوره، آموزش موارد و مشکلات موجود در بیماری های دوران بارداری
- درخواست آزمایش تشخیص بارداری، درخواست سونوگرافی، درخواست آزمایشات معمول حین بارداری و ارجاع موارد غیرطبیعی به پزشک متخصص
- اندازهگیری منظم فشارخون، بررسی ارتفاع رحم و رشد جنین، سمع صدای قلب به صورت دورهای
- تجویز داروهای مجاز در بارداری
- انجام کورتاژ در صورت لزوم
- درمان عفونتها
- پذیرش زائو در اتاق درد و زایمان توسط ماما کشیک
- معاینات مکرر و ثبت پیشرفتهای زایمانی در فرم مخصوص و اطلاع به پزشک فوریتهای پزشکی
- کنترل علائم حیاتی مادر
- انجام مراحل مختلف زایمان در بیماران سزارین (توجه: جراحی سزارین وظیفه پزشک متخصص است نه یک ماما)
- تکمیل پرونده مادر و نوزاد و صدور گواهی ولادت و اجازه انتقال مادر به بخش
- درخواست آزمایشات مورد نیاز برای نوزادان متولد شده
- اجازه ترخیص در مورد مادران با زایمان طبیعی بعد از انجام معاینات لازم
چه کسانی مناسب تحصیل در رشته مامایی هستند؟
در سالهای اخیر، دانشجویان با استعداد زیادی وارد رشته مامایی شدهاند. اما بسیاری از داوطلبان هم هستند که بدون هیچ آگاهی انتخاب رشته میکنند که در نهایت برخی در نیمه راه انصراف میدهند و برخی هم بدون علاقه به راه ادامه میدهند و در آینده هم پزشک کار بلدی محسوب نمیشوند. پس در این قسمت به سراغ این مطلب میرویم که افراد با چه استعداد ذاتی میتوانند در این رشته موفق شوند.
- اولین نکته حائز اهمیت این است که بدانید رشته مامایی تنها از بین داوطلبان زن پذیرش دانشجو دارد.
- دومین نکتهای که بهتر است همین ابتدا بدانید این است که، در دوران دانشجویی و مخصوصأ در ترمهای نخست سالهای اول ورود به دانشگاه، دانشجویان ابتدا باید در بیمارستانها، کارها و خدمات ابتدایی پرستاری را انجام دهند.
این موضوع یکی از مهمترین عواملی محسوب میشود که دانشجویان را به سمت انصراف از رشته و یا تغییر رشته سوق میدهد. چرا که گذراندن این واحدها برای برخی کسر شأن است و موجب سرخوردگیشان میشود. پس بهتر است اگر سودای یک شبه پزشک شدن را در سر دارید، یک بار دیگر به غرور خود مراجعه کنید، صلاح و مشورتهای لازم را انجام دهید و بعدأ ادامه مطلب را از سر بگیرید.
- بعد از مذاکرات با غرور درونی و کسب اجازه، سومین موردی که باید بدانید این است که، یک دانشجو و فارغ التحصیل رشته مامایی باید از حوصله و صبر بسیار بالا یا به قول معروف صبر ایوب برخوردار باشد.
علت این مورد کاملأ مشخص است . چرا که در علم مامایی شما با جان دو انسان یعنی مادر و فرزند روبرو خواهید بود و داشتن روحیه انسان دوستانه در این شرایط است که متجلی میشود. همچنین فردی که در حال زایمان است، ممکن است تعادل روحی و رفتاری مناسبی نداشته باشد، اینجاست که صبر ایوب به ماماها کمک میکند تا علاوه بر حفظ روحیه خود به فرد مورد نظر نیز روحیه و آرامش خاطر لازم را ارائه دهد.
- نکته بعدی این است که، رشته مامایی نیز مانند رشته پزشکی و پرستاری نیازمند یک فرد منضبط، با علاقه و با احساس مسئولیت است. چرا که یک شخص کم تحمل نمیتواند در برابر فریادها و دردهای یک فرد در حال زایمان کنترل اوضاع را برعهده گرفته و هم زمان پاسخگوی نیازهای فرد مقابل باشد.
- و آخرین مورد این است که، دانشجویان و در کل، فرد فارغ التحصیل رشته مامایی باید تحمل رویارویی با خون و خونریزی داشته، ظرفیت شب کاری و کار در بیمارستان داشته و از همه مهمتر باید به دروس عملی علاقهمند باشد. چرا که حفظیات و دروس تئوری در رشته مامایی خیلی محدود است و دروس بیشتر جنبه عملی دارند.
ما پلههای اول را با شما هستیم!
خب دوستان تا اینجای مطلب با شرایط عمومی رشته مامایی آشنا شدیم. با توجه به توضیحات گفته شده، ممکن است بعضی از عزیزان در انتخاب هدف و آینده شغلی خودشان دچار تزلزل و دوراهی شده باشند. اما این یک خبر خوب است! درست حدس زدید، اینکه شخصی در انتخاب خود برای ادامه مسیر دچار شک و ترید شود، خبر خوبی است و حاکی از این است که شما به بلوغ فکری در انتخاب مسیر درست تحصیلی رسیدهاید.
اما چگونه این شک و تردید را در وجودمان به یقین تبدیل کنیم؟ بهترین راه رسیدن به جواب، استفاده از تجربیات افراد با تجربه است. اما مگر به همین راحتی است؟ بله، چرا که نه! شما میتوانید همین الآن فرم زیر را پر کنید و در هر ساعتی از شبانه روز، با کارشناسان و مشاوران مجرب آموزشی ما در تماس باشید و از تجربیات مفید آنها به صورت رایگان بهرهمند شوید.
مشاوره رایگان تحصیلی با مشاور ارشد موسسه حرف آخر
تعیین سطح علمی + انتخاب بهترین منابع متناسب با سطح شما
کدام دانشگاههای ایران پذیرش رشته مامایی دارند؟
قبل از اینکه سراغ دانشگاههای ارائه دهنده رشته مامایی برویم، اولأ باید بدانید برای قبولی رشته مامایی به چه دروسی مسلطتر باشید، ثانیأ باید بدانید به چه درصد و رتبهای نیاز دارید! پیشنهاد میکنم همین الآن 7 دقیقه از وقت خود را به مطالعه مقاله رتبه و درصد لازم برای قبولی مامایی که توسط خود بنده نوشته شده، اختصاص دهید سپس مطالعه این قسمت را از سر بگیرید.
اما برگردیم سر اصل مطلب، نحوه پذیرش در رشته مامایی صرفأ با آزمون میباشد و پذیرش بدون کنکور در رشته مامایی وجود نداشته و ندارد. اما هر ساله تقریبأ 34 نفر برای تعهد وزارت بهداشت و 1 نفر مناطق محروم پذیرش میشوند.
بهترین دانشگاههای علوم پزشکی ایران در رشته مامایی عبارتند از:

اما برای اطلاع از سایر دانشگاههای ارائه دهنده رشته مامایی، ما برای شما عزیزان لیست این دانشگاهها را به صورت یک فایل آماده کردهایم که از کادر زیر میتوانید دانلود و مشاهده کنید.
کدام دانشگاهها پذیرش رشته مامایی بدون کنکور دارند؟
بسیاری از داوطلبان علاوهبر شرکت در کنکور تجربی به دلیل رقابت تنگاتنگی که هرساله بین داوطلبان کنکور سراسری تجربی وجود دارد، به دنبال پذیرش بدون کنکور در این رشته نیز میباشند تا شانس خود را برای قبولی در رشتههای زیر شاخه علوم پزشکی افزایش دهند. اما در ایران، هیچ دانشگاهی پذیرش بدون کنکور رشته مامایی را ندارد.
رشته مامایی یکی از پر طرفدارترین رشتهها علی الخصوص در بین بانوان است. چرا که اولین رشتهای است که دارای مجوز مطب در مقطع کارشناسی بوده و حق تجویز دارو، آزمایش و انجام سونوگرافی نیز داده میشود.
اما آیا به راستی رشته مامایی بدون کنکور در ایران پذیرش دارد؟
جواب شما منفی است. چرا که همانطور که پیشتر اشاره کردیم، رشته مامایی در هیچ مقطعی به هیچ وجه من الوجوه پذیرش بدون کنکور ندارد و علاقهمندان باید صرفأ از طریق قبولی در آزمون سراسری ورودی دانشگاهها رتبه لازم را کسب نمایند تا بتوانند به ادامه تحصیل این رشته بپردازند.
رشته مامایی در دانشگاههای علوم پزشکی سراسری، یعنی روزانه، پردیس خودگران و دانشگاههای آزاد ارائه میشود و داوطلبان بسته به رتبه و ترازی که کسب میکنند، شانس خود را در قبولی در یکی از مقاطع روزانه یا غیر روزانه خواهند سنجید.
اما شایعه پذیرش مامایی بدون کنکور از کجا آب میخورد؟
از آن جایی که در سالهای بین 94 تا 97، در مقطع کاردانی یک سری رشتههای پیراپزشکی بدون کنکور همانند مامایی ارائه شد، این باور بین داوطلبان به وجو آمد که این رشته به صورت بدون آزمون نیز پذیرش دارد.
اما حکایت، مسئله دیگری بود! طبق تشخیص وزارت بهداشت، در آن سالها به منظور جبران کمبود نیروی انسانی مورد نیاز برای کار در رشتههای پیراپزشکی براساس یک سری شرایط و ضوابط از پیش تعیین شده، در مناطق محروم و کم برخوردار این رشتهها پذیرش بدون کنکور داشتند.
به این صورت که، تنها متقاضیان بومی آن مناطق میتوانستند در صورت دارا بودن شرایط برای انتخاب رشته شرکت کنند و برای مصاحبه اقدام کنند.
در این میان مسئلهای که این روزا مطرح است این است که، با توجه به شرایط پیش آمده و با بروز ویروس چینی کووید19، امکان دارد در آینده برای تأمین نیروی مورد نیاز وزارت بهداشت و همچنین با گسترش رشتههای بدون کنکور در دانشگاهای سراسر ایران، پذیرش رشتههای پیراپزشکی همچون مامایی نیز امکانپذیر شود. پس به همین منظور، بهتر است اطلاعاتی در مورد نحوه پذیرش بدون کنکور داشته باشیم.
شرایط پذیرش رشتههای بدون کنکور مناطق محروم و کم برخوردار به شرایط زیر بوده است:
- دارا بودن شرایط بومی جغرافیایی تحت پوشش منطقه دانشگاه علوم پزشکی برگزارکننده دوره
- محل تولد یا محل سکونت داوطلب در سه سال آخر متوسطه دوم باید یکی باشد.
- عدم امکان ثبت نام دانشآموختگان مقطع کاردانی، کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد، دکتری عمومی، دکتری تخصصی و همچنین دکتری تخصصی مگر با پرداخت شهریه
- داشتن سلامت جسمانی و صحت روانی برای تحصیل در رشته مورد نظر
همانطور که اشاره کردیم، موارد گفته شده برای کنکورهای سال 94 تا 97 بوده و در صورتی که در سالهای آتی وزارت بهداشت مجددأ اقدام به پذیرش بدون کنکور در این رشته نماید، از طریق همین مقاله و سایت مرکزی حرف آخر اطلاع رسانی خواهد شد.
یک راه میانبر برای ورود به رشته مامایی به صورت بدون کنکور!
یکی از روشهای موثر برای ورود به رشته مامایی به صورت بدون کنکور، تحصیل در خارج از کشور است. هر فرد با داشتن مدرک زبان انگلیسی و با در نظر گرفتن استعداد ذاتی و داشتن سرمایه کافی و البته کلان، میتواند در رشته مورد نظر خود مشغول به تحصیل شود.
ناگفته نماند که کشورهای خارجی در کلیه رشتههای پزشکی و پیراپزشکی پذیرش بدون کنکور دارند، اما هر کشور بنا به شرایط خاص خود، یک سری شرایط و ضوابط را برای دانشجویان خود تعریف کرده که لازم است این ضوابط را مورد بررسی قرار دهید که در ادامه مقاله به تفصیل شرح خواهم داد، پس تا انتهای مقاله با من همراه شوید.
شهریه دانشگاههای غیر روزانه چقدر است؟
به غیر از دوره روزانه دانشگاههای سراسری، در هر دوره دیگری باید برای ثبت نام و ادامه تحصیل رشته مورد نظر خود، شهریه تعریف شده آن سال را پرداخت کنید. اما نکته خیلی مهم این است که هر ساله، 10 إلی 15 درصد به میزان شهریه دانشگاههای پردیس خودگردان و آزاد اسلامی افزوده میشود و هر رقمی که اینجا گفته میشود، تقریبی بوده و ممکن است در سالهای آتی متغیر باشد.
شهریه دانشگاههای پردیس خودگردان
دانشگاههای پردیس خودگردان یا به قول دوستان، دانشگاه بین الملل را شعبههایی از دانشگاههای سراسری معرفی کردهاند که منظور از تأسیس این نوع دانشگاهها را جلوگیری از مهاجرت یا به قول متخصصین حوزه آموزش، جلوگیری از فرار مغزهای ایران به خارج از کشور، بیان کردهاند.
بیشترین گرایش به تحصیل در دانشگاههای پردیس خودگردان را میتوانیم در بین داوطلبین رشته تجربی برای ورود به رشتههای پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، مامایی و … مشاهده کنیم. اگر شما هم خواستار ورود به این رشتهها به صورت بدون کنکور هستید، باید خود را برای پرداختن شهریههای نجومی این موسسات آماده کنید.
طبق تحقیقات و تفحصات بنده، آخرین میزان شهریه پرداختی در سال 99 برای مقطع کارشناسی رشته مامایی مبلغی بالغ بر 7 یا 8 میلیون تومان برای هر ترم تحصیلی بوده که البته طبق آنچه در قسمتهای قبلی گفته شد، این عدد سال آینده با رشد 10 إلی 15 درصدی همراه خواهد بود.
شهریه دانشگاههای آزاد اسلامی
شهریه ای که برای هر ترم از رشته مامایی دانشگاه آزاد تعیین میشود، شامل دو بخش شهریه ثابت و شهریه متغیر است. شهریه ثابت، شهریهای مشخص است که از قبل برای هریک از گروههای آموزشی، توسط دانشگاه محل تحصیل مشخص میگردد. شهریه متغیر نیز، شهریهای است که متناسب با انتخابهای دانشجویان تعیین میشود. شهریه متغیر هر رشته به دو عامل مهم بستگی دارد:
- تعداد واحدهای درسی انتخاب شده که به طور معمول برای هر ترم 18 إلی 20 واحد خواهد بود.
- نوع واحدهای درسی انتخاب شده که میتواند به صورت عملی و یا نظری باشد. ناگفته نماند، واحدهای عملی نرخ شهریه پرداختی را افزایش میدهند.
با این توصیفات میتوان میزان شهریه رشته مامایی در دانشگاههای آزاد اسلامی برای هر ترم 20 واحدی به شرح زیر تعریف کرد:

آنچه در این میان مهم است این است که، میزان شهریه دانشگاه آزاد اسلامی برای دانشجویانی که از طریق ظرفیت مازاد دانشگاه آزاد وارد دانشگاه شده باشند، بیشتر خواهد بود. ظرفیت مازاد دانشگاههای آزاد اسلامی در واقع پردیسهای خودگردان دانشگاههای آزاد اسلامی محسوب میشوند که در ازای دریافت شهریه بالا، دانشجویان را برای رشتههای مختلف جذب میکنند.
میتوانید بیشتر انتظار داشته باشید اما کمتر پرداخت کنید!
بدون شک شما هم با این اوصاف و دیدن ارقام نجومی شهریه دانشگاههای غیر دولتی کمی به فکر فرو رفته و دچار نوعی یأس و ناامیدی شده و فکر میکنید دیگر رسیدن به رشته دلخواه و رویای زندگی ناممکن است. اما اشتباه میکنید! شاید بعضی از شما با این حرف من فکر کنید نفس بنده از جای گرمی درمیآید و در زندگی هرگز به مشکلات مالی دچار نبودم! اما فراموش نکنید من بعنوان یک رتبه برتر از طبقه متوسط جامعه این حرف را میزنم. من هم از این جامعه بودم و هستم.
در چنین اوضاعی یک داوطلب واقعی باید پیه درس خواندن را به تن مالیده و البته باید یک سری تکنیکات لازم را یاد بگیرد. فراموش نکنید که سرمایهگذاری اکنون شما در آینده به یک کوه طلا تبدیل خواهد شد. پس برای اینکه یک قدم به آرزوی خود نزدیکتر شوید، همین الآن فرم زیر را پر کنید و 20 درصد رایگان تکنیکات کنکوری موسسه حرف آخر را دریافت کنید.
%20 پکیج های حرف آخر؛ رایگان!
در ادامه مطلب همچنان با من همراه باشید که حرف نگفته بسیار است .
رشته مامایی چند سال است؟
همانطور که در مطالب قبلی هم گفته شد، بین سالهای 94 تا 97 متقاضیان رشته مامایی بعد از گذراندن دبیرستان خود میتوانستند به دو صورت وارد رشته مامایی شوند:
- دوره کاردانی مامایی: دوره کاردانی مامایی دو ساله بود و داوطلبان براساس سوابق تحصیلی و بدون آزمون میتوانستند در دانشگاههای دولتی در مقطع کاردانی مامایی وارد شوند. پذیرش در کاردانی رشته مامایی نیمه متمرکز بوده و بعد از انجام مصاحبه مشخص میشد. که این دوره فعلأ تا سال 99 از دفترچه حذف شده و امکان تحصیل بدون کنکور وجود ندارد.
- دوره کارشناسی مامایی: دوره کارشناسی مامایی 4 ساله است. در دوره کارشناسی مامایی دروس تئوری همراه با دروس عملی ارائه میشوند و دانشجویان این رشته از ترم دوم وارد بیمارستانها میشوند و به طور عملی دروس را آموزش میبینند.
تعداد واحدهای درسی رشته مامایی 135 واحد است که به شرح زیر میباشد:
تعداد واحدهای درسی دروس عمومی: 20
تعداد واحدهای درسی دروس پایه: 20
تعداد واحدهای درسی دروس اصلی: 17
تعداد واحدهای درسی دروس تخصصی (کارآموزی) : 62
تعداد واحدهای کارآموزی در عرصه: 16
در جدول زیر لیست دروس مقطع کارشناسی رشته مامایی را به تفکیک برای شما عزیزان آماده کردهایم:
| نوع درس | نام درس |
|---|---|
| دروس عمومی | دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام – ادبیات فارسی – یک درس از دروس اخلاق اسلامی – زبان عمومی – یک درس از دروس انقلاب اسلامی – تربیت بدنی 1 و 2 – یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی – یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی |
| دروس علوم پایه | سلول شناسی و بافت شناسی – ایمنی شناسی – بیوشیمی – میکروب شناسی نظری – تشریح 1 و 2 – انگل شناسی و قارچ شناسی – میکروب شناسی عملی – فیزیولوژی 1 و 2 |
| دروس تخصصی الزامی | آسیب شناسی عمومی و اختصاصی – نوزادان – اصول خدمات بهداشت جامعه – کارآموزی نوزادان – داروشناسی عمومی 1 – بیماری های کودکان – داروشناسی2 – کارآموزی بیماری های کودکان – اصول و فنون پرستاری و مامایی و روش کار در اتاق عمل و زایمان – نشانه شناسی و معاینات فیزیکی – کارآموزی اصول و فنون پرستاری و مامایی و روش کار در اتاق عمل و زایمان – کارآموزی نشانه شناسی و معاینات فیزیکی – آمار حیاتی – فیزیوپاتولوژی و بیماری های داخلی (1) – روان شناسی عمومی، روانشناسی زن و خانواده – فیزیوپاتولوژی و بیماری های داخلی (2) – اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماریها (بهداشت2) – فیزیوپاتولوژی و بیماری های داخلی (3) – زبان انگلیسی تخصصی – فیزیوپاتولوژی و بیماری های جراحی – اصول تغذیه مادر و کودک – کارآموزی بیماری های داخلی و جراحی – تاریخ، اخلاق، قوانین و حقوق در مامایی – ارتباطات، آموزش، بهداشت و مشاوره در بهداشت مادر و کودک و باروری (بهداشت 3) -حقوق و پزشکی قانونی در مامایی – بهداشت مادر و کودک و باروری (بهداشت4) – کارآموزی و پزشکی قانونی در مامایی – مدیریت و ارتقاء کیفیت در بهداشت مادر و کودک و باروری (بهداشت5) – جنین شناسی – کارآموزی بهداشت باروری،مادر و کودک و تنظیم خانواده – ژنتیک – اصول روانپزشکی در مامایی – بارداری و زایمان 1 – بارداری طبیعی – اختلالات عملکرد جنسی – کارآموزی بارداری طبیعی – رادیولوژی، سونولوژی و الکترولوژی در مامایی و زنان – بارداری و زایمان 2 – زایمان طبیعی، ایمن و فیزیولوژیک و روش های کاهش درد زایمان – اصول مدیریت و کاربرد آن در مامایی – کارآموزی زایمان طبیعی – بیماریهای زنان و ناباروری – بارداری و زایمان 3 – بارداری و زایمان غیر طبیعی – کارآموزی بیماری های زنان – کارآموزی زایمان طبیعی و غیر طبیعی – بارداری و زایمان 4- بیماری های داخلی و جراحی در بارداری و زایمان |
| دروس تخصصی اختیاری | تغذیه در بیماری های مادر و کودک – درمان های تکمیلی و جایگزینی در مامایی – بیحسی و بیهوشی و احیاء در مامایی – طب سنتی و گیاه درمانی در مامایی – روش تحقیق و طراحی طرح تحقیق – بیولوژی تولید مثل – سیستم های اطلاع رسانی پزشکی(فن آوری اطلاعات در مامایی) – مدیریت اقتصاد بهداشت – رشد و تکامل – آموزش به بیمار و مراجعه کننده – آمادگی برای زایمان و زایمان فیزیولوژیک – تغذیه قبل، حین و بعد از بارداری – اجرای طرح حل مشکل حرفه ای یا مقاله تحقیقی در مامایی – ترویج تغذیه با شیر مادر – تئوریها و مدلهای مامایی و بهداشتی – مامایی و بهداشت باروری در بحرانها و بلایا – جامعه شناسی و آسیب شناسی اجتماعی زنان – مامایی و بهداشت باروری در سلامت شهری – مامایی مبتنی بر شواهد |
| دروس کارآموزی درعرصه | کارآموزی در عرصه بارداری طبیعی و غیر طبیعی – کارآموزی در عرصه نوزادان نیازمند مراقبت های ویژه – کارآموزی در عرصه زایمان طبیعی و غیر طبیعی 1 – کارآموزی در عرصه بیماریهای داخلی و جراحی در بارداری – کارآموزی در عرصه زایمان طبیعی و غیر طبیعی 2 – کارآموزی در عرصه مدیریت و کاربرد آن در مامایی – کارآموزی در عرصه بیماریهای زنان و ناباروری – کارآموزی در عرصه رادیولوژی و سونولوژی و الکترولوژی در مامایی و زنان – کارآموزی در عرصه بهداشت باروری، مادر و کودک و تنظیم خانواده |
منظور از کارآموزی در عرصه رشته مامایی چیست؟
هدف از کارآموزی در عرصه مامایی کسب مهارت در انجام وظایفی است که در شرح وظایف ماما آورده شده است. لازمه مهارت در انجام مراقبتهای مامایی، حضور تمام وقت، کامل و منظم در عرصه ارائه خدمات و انجام مستقل، نیمه مستقل و با نظارت مراقبتها برای کسب مهارت در مامایی است.
واحد کارآموزی در عرصه که 16 واحد است به شیوه ای متفاوت از کارآموزی قبلی انجام میشود. از جمله ساعت حضور دانشجویان مامایی در عرصه، تابع ساعت کاری ماماها میباشد. همچنین دانشجویان مامایی برای انجام کارآموزی موظف به حضور در شیفتهای عصر و شب و بعضأ روزهای تعطیل هستند.
کارآموزیهای در عرصه، طی دو نیمسال هفتم و هشتم و 30 الی 36 ساعت در هفته برنامه ریزی میشود. همچنین یک چهارم ساعات هر یک از کارآموزیهای در عرصه برای مطالعه، ارائه کنفرانس (فردی و گروهی)، شرکت در سمینار، شرکت در گزارش صبحگاهی تحت نظر مربی و استاد متخصص در نظر گرفته میشود. در همه دورههای کارآموزی در عرصه، دانشجویان مامایی تحت نظر مربی یا استاد مربوطه هستند.
بازار کار و درآمد رشته مامایی به چه صورت است؟
اما مثل همیشه بحث شیرین درآمد! مهمترین نکتهای که این روزها در بین همه داوطلبین کنکور سراسری وجود دارد، بحث بازار کار رشتهها میباشد. با توجه به شرایط اقتصادی کنونی و سخت شدن زندگی، اکثر داوطلبین کنکور قبل از هر اقدامی، ابتدا به سراغ بررسی بازار کار و میزان درآمد هر رشته میروند و حساب دو دو تا چهارتا میکنند تا بدانند بعد از این همه مشغله و سختی، سرانجام آینده چه چیزی برای آنها رقم خواهد زد!
در مورد آینده شغلی رشته مامایی، خدمت شما عارضم که یک فارغ التحصیل مامایی میتواند در مکانهای مختلفی استخدام شود و به فعالیت بپردازد که این مکانها به شرح زیر است:
- بیمارستانها
- زایشگاهها
- مراکز بهداشت و طرح پزشک خانواده
- درمانگاهها
- مربی خدمات بهداشتی در درمانگاهها
- مربی بهداشت در مدارس
- و همچنین میتوانند بعنوان کارشناس بهداشت خانواده در مراکز مختلف دولتی و خصوصی استخدام شوند.
بارزترین مزیت رشته مامایی این است که تنها رشتهای میباشد که با مدرک کارشناسی و دارا بودن شماره نظام پزشکی (بعد از انجام 75 زایمان طبیعی) میتوان برای تأسیس مطب اقدام کرد و به صورت خصوصی و مستقل مشغول به فعالیت شد.
میانگین درآمد رشته مامایی در ایران چه قدر است؟
با توجه به اینکه کارشناسان مامایی هم در بخش خصوصی هم در بخش دولتی فعالیت دارند، میانگین حقوق آنها در سال 99 بین 2 تا 4 میلیون تومان بوده است. البته کارشناسان مامایی میتوانند با کسب درجات علمی بالا تر، رزومه کاری بهتر و افزایش تجربه و مهارتهای خود در زمینههای کاری مربوطه، درآمد خود را ارتقاء دهند.
آیا رشته مامایی در ایران اشباع شده است؟
در برهه خاصی از زمان و برای مدت کوتاهی، شمار دانشجویان رشته مامایی اشباع شد. اما با اجرای طرح تحول نظام سلامت نیاز به فارغ التحصیلان رشته مامایی بار دیگر در کشور افزایش یافت. در طرح تحول نظام سلامت، ترویج زایمان طبیعی در دستور کار قرار گرفته شد و این موضوع نیاز ما را به جامعه ماما افزایش میدهد و باید ماماها بعد از فارغ التحصیلی به پشتوانه توانمندیهای خود در کار درمان به اشتغال بپردازند. به اینفوگرافیک زیر توجه کنید.
با توجه به تصویر بالا، این اعداد و ارقام نشان دهنده افزایش میزان تولد نوزادان در کل دنیا را نشان میدهد. همواره در دنیا و علی الخصوص ایران، نیاز به ماما از نیازهای اساسی جوامع میباشد و به این زودی اشباع نخواهد شد. همچنین به نقل از خبرگزاری ایرنا، یکی از پنج بند سیاستهای رهبری در زمینه سلامت مادر، کودک و افزایش نرخ باروری است که این مسئله حاکی از اشباع نشدن این رشته در ایران میباشد.
طرح دو ساله رشته مامایی
در ایران و بسیاری دیگر از جوامع، رشتههای پزشکی و پیراپزشکی وزارت بهداشت از جمله رشتههایی هستند که طرح خدمت اجباری و اختیاری پس از فارغ التحصیلی دارند. اما رشته مامایی جزو رشتههایی است که دارای خدمت اختیاری بوده و فارغ التحصیلان در صورت تمایل بعد از اتمام دانشگاه و قبل از ورود به بازار کار، میتوانند به منظور افزایش مهارت و آموزش تخصصیتر و تجربیتر رشته مامایی، به مدت دو سال در مراکز بهداشتی درمانی و همچنین بیمارستانهای دولتی مناطق محروم و کمبرخوردار با حقوقی بالغ بر 3 إلی 5 میلیون تومان به فعالیت بپردازند.
شرایط ادامه تحصیل رشته مامایی در خارج از کشور
ادامه تحصیل در رشتههای پیراپزشکی نظیر مامایی در خارج از کشور، یکی از پرطرفدارترین انتخابهای داوطلبین کنکور سراسری است. اما برای تصمیمگیری درست برای انتخاب مقصد و دانشگاه مناسب، ابتدا باید در مورد کشور مورد نظر اطلاعات کافی داشته باشیم و سپس بهترین دانشگاهها را بشناسیم.
در ادامه مطلب لیستی از بهترین دانشگاههای پذیرنده رشته مامایی را معرفی خواهیم کرد.

با توجه به لیست و وجود 5 دانشگاه آمریکایی و 3 دانشگاه انگلیسی، حاکی از اهمیت این دو کشور در رشته مامایی است.
اما برای همه ماماها نمیتوان یک کشور را بعنوان بهترین کشور برای مهاجرت و ادامه تحصیل در نظر گرفت. یکی از فاکتورهای اساسی برای مهاجرت، تسلط بر زبان کشور مقصد میباشد. برای افرادی که تسلط بالایی به زبان انگلیسی دارند، قطعأ کشورهایی مانند: استرالیا، انگلستان، آمریکا، کانادا و نیوزلند میتوانند بهترین گزینهها به شمار روند.
درآمد و حقوق رشته مامایی در کشورهای دیگر به چه صورت است؟
در مورد حقوق و میزان درآمد فارغ التحصیلان کشورهای اروپایی، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست و این میزان براساس شرایط و ضوابط مختلف قابل تغییر است. اما براساس آنچه تا سال 2020 در دسترس است، میزان درآمد آنها به شرح زیر است:

وضعیت ادامه تحصیل رشته مامایی در مقطع کارشناسی ارشد
پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد، به دو صورت با آزمون و بدون آزمون صورت میگیرد.
پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد مامایی بدون کنکور در آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، برای داوطلبان دارای شرایط استعداد درخشان صورت میپذیرد.
نحوه رتبهبندی و پذیرش افراد واجد شرایط استعداد درخشان به این صورت است که، مرکز سنجش وزارت بهداشت بر اساس اولویت از بالاترین امتیاز (امتیاز مربوطه توسط دانشکاه اعلام میگردد.) داوطلبان کارشناسی ارشد مامایی بدون کنکور را پذیرش میکند، تا زمانی که ظرفیت آن تمام شود. در صورتی که امتیاز دو یا چند نفر کاملا یکسان شود، معدل افراد در رتبهبندی آنها لحاظ خواهد شد.
اما یک نکته مهم، افرادی که متقاضی کارشناسی ارشد مامایی بدون کنکور در آزمون کارشناسی ارشد مامایی میباشند، در کنکور ارشد وزارت بهداشت نیز ثبت نام کنند. چرا که هیچ تداخلی با هم نخواهند داشت. همچنین داوطلبانی که در یک نوبت با استفاده از این سهمیه پذیرفته میشوند، در صورت انصراف حق استفاده مجدد از آن را نخواهند داشت.
آزمون لیسانس به پزشکی چیست؟
یکی از رایجترین سوالات دانشجویان کارشناسی رشته مامایی اطلاع از رشتههای مجاز با کارشناسی مامایی در مقطع ارشد وزارت بهداشت میباشد. آزمون لیسانس به پزشکی هر ساله و برای ورود فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی به رشته پزشکی برگزار میشود .یک لیسانس مامایی در رشتههای زیر میتواند در آزمون ارشد وزارت بهداشت شرکت نماید:

در جدولی که مشاهده کردید، رشتههای ارشد مجاز برای یک لیسانس مامایی و رشتههای مجاز برای کلیه فارغ التحصیلان رشتههای علوم پزشکی قرار داده شده است. متقاضیان رشته مامایی به این نکته توجه داشته باشند که برای انتخاب رشته ارشد وزارت بهداشت، علاوه بر رشته مامایی، میتوانند رشته مشاوره در مامایی را نیز انتخاب نمایند تا شانس قبولی خود را در آزمون ارشد علوم پزشکی افزایش دهند، چرا که کلیه فارغ التحصیلان رشته مامایی و مشاوره مامایی در نهایت برای دکتری باید در رشته مامایی ادامه تحصیل دهند.
شرایط ثبت نام آزمون لیسانس به پزشکی
سخت ترین و مهمترین قسمت ثبت نام، شرایط آزمون لیسانس به پزشکی میباشد. این شرایط عبارتند از:
- دانش آموخته مقطع كارشناسی پيوسته و ناپيوسته كليه رشتههای گروه علوم پزشكی و گروههای آزمايشی علوم رياضی، فنی و علوم تجربی
- دارا بودن حداكثر 25 سال سن در زمان ثبت نام آزمون ( متولدين اول دی ماه 1373 به بعد ) مدت زمان سربازی و طرح نيروی انسانی به حداكثر سن اضافه ميشود.
- دارا بودن كارت پايان خدمت يا معافيت دائم از نظر نظام وظيفه ( در مورد آقايان )
- دانش آموختگان و دانشجويان مقاطع كارشناسی ارشد و دكتری عمومی از دانشگاههای سراسری، آزاد و غيره حق شركت در آزمون را ندارند.
- دارا بودن معدل كل ديپلم بالاتر از 18
- دارا بودن معدل مقطع كارشناسي بالاتر از 16
- همچنین داوطلبان برای شرکت در آزمون لیسانس به پزشکی نیازمند داشتن یک مدرک معتبر زبان میباشند. مدرک زبان انگلیسی باید بر اساس جدول زیر باشد.

داوطلبانی كه مدرک زبان ندارند میتوانند به صورت مشروط در آزمون شركت كنند، بديهی است در صورت قبولی در آزمون كتبی ارائه مدرک زبان در هنگام مصاحبه در دانشگاه ضروری است در غير اينصورت قبولی آنها كأن لم يكن (یعنی باطل است) تلقی خواهد شد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقطع دکتری مامایی
در مقطع دکتری تخصصی در حال حاضر دو رشته دکتری مختص دانش آموختگان رشتههای کارشناسی ارشد مامایی موجود است، که به شرح زیر است:
- دکتری بهداشت باروری: دانش آموختگان این مقطع علاوه بر دارا بودن دانش و مهارتهای مرتبط با سلامت باروری، جنسی و مامایی قادر خواهند بود بعنوان عضو هیئت علمی آموزشی، جذب دانشگاهها گردند. همچنین مسئولیت آموزش آکادمیک و پژوهش در حوزههای مربوطه را عهده دار شوند و در حیطه سیاست گذاریها، مدیریت و برنامه ریزیهای مرتبط با سلامت باروری با وزارت بهداشت همکاری نمایند.
- دکتری مامایی: دانش آموختگان این مقطع علاوه بر دارا بودن مهارتهای تخصصی در حوزه مامایی و به ویژه زایمان طبیعی، قادر به انجام فعالیت به عنوان هیئت علمی در سطح دانشگاهها بوده و میتوانند آموزش تخصصی و آکادمیک در حیطه زایمان طبیعی و فیزیولوژیک را انجام دهند. همچنین علاوه بر انجام پژوهش و تولید علم در حیطه مربوطه، مدیریت در حوزههای مامایی را به عهده گیرند.
نتیجهگیری پایانی
دوستان و همراهان عزیزم امیدوارم مطالب امروز ما برای شما عزیزان مفید و مسمر ثمر بوده باشد. من شیدا کبیرعبادی به عنوان عضوی از جامعه مشاوران تحصیلی، در این مقاله سعی بر این داشتم تا تمام نکات و مطالبی را که ممکن است سوال بسیاری از شما باشد را، با توضیحات کافی شرح دهم. اما هر رشتهای مزایا و معایب خاص خود را دارد. این علاقه و استعداد شخصی هر فرد است که میتواند در مسیر موفقیت بهترین یاریرسان هرکس باشد.
این یک قاعده کلی است که همه چیز را همگان نمیدانند. در شرایطی که علم در ابعاد مختلف با چنان توسعه و پیشرفتی مواجه است که هر شاخه از آن به تخصص مجزا تبدیل شده است، اشراف و آگاهی به تمام حوزهها، عملأ امکانپذیر نخواهد بود. پس آگاهی از علایق و استعداهای فردیمان بهترین راه انتخاب مسیر زندگیمان خواهد بود. به امید روزی که همه فرزندان سرزمینمان در راه درست موفقیت قرار بگیرند.
اما طبق قرار همیشگیمان، ما در سایت حرف آخر قسمت ارسال دیدگاهها و نظرات، منتظر نظرات، پیشنهادات و احیانأ انتقادات شما عزیزان هستیم. همچنین سوالات خود را حترتبه لازم برای قبولی در رشته مامایی چقدر است؟مأ با ما در میان بگذارید، من و سایر همکاران همه روزه و در هر ساعتی از شبانه روز پاسخگوی شما خواهیم بود.
سوالات متداول
- رتبه لازم برای قبولی در رشته مامایی چقدر است؟
برای قبولی در رشته مامایی در دانشگاههای دولتی به رتبهای مابین 3000 تا 50000 نیاز خواهید داشت. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید. - رشته مامایی چند ترم است؟
رشته مامایی در دوران کارشناسی 4 سال و معادل 8 ترم میباشد. که جمعأ 130 واحد درسی باید گذرانده شود. - آیا میتوان بدون کنکور در رشته مامایی پذیرفته شد؟
خیر، در سالهای مابین 94 تا 97 فقط رشته مامایی با تشخیص وزرات علوم و بهداشت پذیرش بدون کنکور صورت گرفت که البته این پذیرش در مناطق کم برخوردار و محروم به منظور تأمین نیروی انسانی مورد نیاز دولت صورت گرفت. در حال حاضر هیپچ دانشگاهی پذیرش بدون کنکور رشته مامایی ندارد. - کدام دانشگاهها پذیرش رشته مامایی دارند؟
رشته مامایی در دانشگاههای علوم پزشکی سراسری، یعنی روزانه، پردیس خودگران و دانشگاههای آزاد ارائه میشود و داوطلبان بسته به رتبه و ترازی که کسب میکنند، شانس خود را در قبولی در یکی از مقاطع روزانه یا غیر روزانه خواهند سنجید. - آیا طرح دوساله رشته مامایی اجباری است؟
گذراندن طرح دوساله در رشته مامایی برخلاف رشتههایی مانند پزشکی، دندانپزشکی و … اجباری نیست و به صورت اختیاری صورت میگیرد. در طرح دوساله حقوق اندکی به ماماها تعلق میگیرد که در سال 98 معادل ساعتی 1300000 تومان بوده است.






